In de eerste helft van de 13e eeuw werd “op een hoogen roggenkamp” in Bathmen al aan een kerk gebouwd. Deze werd door de bisschop van Utrecht als dochterkerk geschonken aan de Grote of Lebuïnuskerk te Deventer.

Men neemt aan dat het koor en de toren in hun huidige vorm in de 15e eeuw zijn gebouwd, uit deze tijd stammen ook de muurschilderingen in het koor. Het oorspronkelijke middenschip van de kerk was iets lager en smaller dan het koor. In 1870 is dit vervangen door het huidige middenschip met twee forse zijbeuken, zodat er een driebeukige kerk ontstond. In 1975 zijn de bijruimtes aan weerszijden van de toren compleet vernieuwd.
De zadeldaktoren is niet hoog en vierkant van vorm.

De kerk is gewijd aan Maria, de moeder van Jezus. Daarom wordt ze ook wel aangeduid als een Onze Lieve Vrouwe kerk. De afbeelding van Maria met het kindje Jezus zie je terug in het wapen van de voormalige gemeente Bathmen.

De hoofdingang was oorspronkelijk onder de toren, waardoor men recht tegenover het koor de kerk binnenkwam. In de Franse tijd rond 1800 bij de scheiding van kerk en staat werd de toren gevorderd en ging dienen als uitkijkpost. Nog steeds is de toren eigendom van de burgerlijke gemeente. Waarschijnlijk is de hoofdingang onder de toren toen dichtgemetseld en werd arrestantenlokaal. De kansel had inmiddels een plaats gekregen aan de torenmuur van de kerk. Bij de restauratie in 1939 werd de kansel verplaatst naar de hoek op de noordelijke muur van het koor en het orgel naar de torenmuur. De banken werden 180 graden gedraaid zodat men uitkeek op het koor. Bij de restauratie van 1975 is de oude hoofdingang onder de toren weer hersteld.

Er zijn nu drie verschillende bouwstijlen te herkennen. De late Gotiek van het koor en de toren, de Waterstaatstijl van het middenschip en de hedendaagse vormgeving van de bijruimtes langs de toren. Toch is de Bathmense dorpskerk een erg mooie kerk gebleven. De statige buitenkant is vrij fors en imposant. Bij binnenkomst door de laat Gotische toren kom je door een sobere glazen tochtsluis. Deze laat de diverse overgangen van harmonieus samengevoegde bouwstijlen onmerkbaar verlopen.

De stichting Vrienden van het Monument Dorpskerk Bathmen zet zich in voor onderhoud en restauratie van dit rijksmonument dat van meet af aan nauw is verweven met het dorp.


Geschiedenis onder je voeten

Belangrijk voor de ontwikkeling van het dorp Bathmen en omgeving waren het huis van Dorth, klooster ter Hunnepe en kasteel Arkelstein. De heer van Dorth was ‘erfmarken richter’ van de marken Zuidloo en Dorth, de abdis van het klooster was dat voor de marken Bathmen en Loo. Samen waren zij ‘erfkerkmeester’ van de kerk in Bathmen. Tegenover het recht om de pastoor, later de dominee, te benoemen stond de plicht om substantieel bij te dragen aan onderhoud en inrichting van de kerk.

De grafkelder onder het koor van de kerk stamt uit 1620. Er liggen acht familieleden uit huize Dorth in loden kisten begraven. Bij de restauratie in 1939 is deze kelder dichtgemetseld.
In de vloer van de kerk ligt een grafsteen van één van de heren van Dorth uit 1532, vermoedelijk van Dirck van Dorth. In het koor ligt nog een grafsteen uit 1552 waarop een kelk is afgebeeld. Dit duidt op de laatste rustplaats van een priester.

Voor meer details:
https://reliwiki.nl/index.php/Bathmen,_Kerkplein_3_-_Dorpskerk